Yara İyileşmesi – Yumuşak Doku İyileşmesi

Yaralanmalar gerçekleştikten sonra vücudumuz yaralanan dokuyu onarma yeteneğine sahiptir. Bu yara iyileşmesi vücudumuzun sonucunda yaralanan dokunun kendisini tamir ettiği bir olaydır. Peki yaralar nasıl iyileşir?

Aşağıda bilimsel olarak detaylı açıkladığımız bilgilerin özetini sizler için daha anlaşılabilir ve basit birle açıklamak gerekirse; yara iyileşmesi 3 aşamada gerçekleştirilir. Bütün bu işlemler aslında ardı ardına ve birisi bitmeden diğerinin başladığı bir süreç içerisinde gerçekleşir. Başlangıçta yaralanan bölgeye kan hücum eder, ardından bu bölgede bazı maddelerin salınması ile yara bölgesindeki bakteri ve yaralanma sonrası kalmış olan dokular temizlenir. Dokularımızın yapı taşlarından olan fibrojenler oluşmaya başlar ve son aşamada bu oluşan fibrojenler şekil alarak yaralanan dokunun yapısına uygun şekle gelir.

Daha detaylı bilimsel açıklamada ise yumuşak doku iyileşmesi;

Travma ile başlatılan hücresel ve biyokimyasal olayların yeni doku oluşumuyla sonuçlanmasıdır.

Birbiri üzerine binen 3 aşamadan oluşur:
-Hemostaz ve inflamasyon
-Proliferasyon
-Maturasyon ve Remodelling

Hemostaz

Damar hasarı sonucu kanama oluşur.
Refleks olarak vazokonstruksiyon olur.
Trombositler ilk tıkacı oluşturur.
Daha sonra, Fibrin tıkaç oluşturulur.

İnflamasyon

Trombositlerden salınan
-IGF-1
-TGF-α
-TGF-β
-PDGF
gibi sitokinler, nötrofil
ve fibroblastları yaraya çekerler.

İlk 24 saat içinde,yarada Nötrofiller hakim olur.Nötrofillerin primergörevi, bakterilerin ve doku debrislerinin fagositozudur.
Ayrıca, çeşitli enzim ve sitokinlerin de salınmasından sorumludur.

Proliferasyon

Fibroblastlar için en önemli kemotaktik faktör PDGF’dir. Kollajen’in sentez edildiği dönemdir.5-7. günlerde kollajen sentezi pik yapar.Yara gerginliğinin arttığı dönemdir.

Anjiogenez ve epitelizasyon da gerçekleşir.

Maturasyon ve Remodelling

Sentez edilmiş olan kollajen’in yeniden düzenlenmesiyle karakterizedir.
Serin Proteaz ve Matriks Metallo Proteazlar
tarafından yıkılır.
Kollajen yapımı ve yıkımı arasında denge oluşur.
İnflamatuar hücreler giderek azalır.

Yara İyileşmesindeki Mekanizmalar

Epitelizasyon: Deri veya mukozada tam kat olmayan yaralanmalarda, keratinositlerin
migrasyonu ve çoğalması ile defektin kapatılmasıdır.48 saatten az bir sürede tamamlanır.

Yara kontraksiyonu: Doku kaybı olan yaralarda, yara kontraksiyonu ile yara küçültülmeye çalışılır.
Myofibroblastlar tarafından gerçekleştirilir.5. günde başlar, 39. günde tamamlanır.

Yara kontraksiyonu: Açık yaraların kapanmasında yaklaşık %80 etkilidir. Daha çok deformite ve fonksiyon bozukluğuna yol açar.

Bağ Doku Matriks Birikmesi Fibroblastlar tarafından gerçekleştirilir.
Bağ dokusu matriksini:
-Kollajen
-Proteoglikanlar
-Elastin
-Fibronektin
-Laminin oluşturur.

Yara iyileşmesinin, yumuşak doku iyileşmesinin bilimsel özetini açıkladık, daha detaylı bilgi için makalelerden yararlanabilirsiniz.