Mental İmgeleme (Mental Imagery)

Carpenter 1894 yılında yayınladığı çalışmasında Psikonöromuskuler Kuram olarak adlandırılan berrak olarak imgelenen görüntülerin, olayların ve davranışların, gerçeğine benzer olarak nöromuskuler yanıtlar meydana getireceğini ileri sürmektedir.
-Sembolik Kuram
-Dikkat-Uyarılmışlık Yapısı Kuramı (Weinberg ve Gould, 1995)
-Paivio Kuramı (Paivio, 1985)
-Motivasyonel Genel İmgeleme(Hall ve ark., 1998

Mental imgeleme nedir?

İmgeleme, yapılacak olan hareketin uygulaması olmaksızın yoğun bir şekilde zihinde canlandırılması olarak tanımlanmıştır (İkizler ve Karagözoğlu,1997).

İmgelemenin gerçek yaşantıların taklit edildiği bir yaşantı olduğu, imgelerken hareketler hissedilebilir ya da gerçek yaşantılar olmadan da seslerin, tatların ve kokuların imgeleri yaşanabilir olabileceği ise bir başka tanımdır (Hall,2001).

İmgeleme yalnızca zihinde canlandırma değil, zihnimizde canlandırılan durumu bütün duyu organlarıyla yaşamayı (görme, koklama, işitme, dokunma, tat alma) içermektedir (Konter, 1999).

Görsel-uzaysal imgeler önceden algılanmış nesneler ve olaylar hakkındaki bilgilerin hatırlanmasına; nesnelerin uzaysal ve görsel özellikleri hakkında muhakemede bulunmaya ve yeni bilgilerin öğrenilmesine yardımcı olmaktadır (Kosslyn ve ark. 1990).

Mental İmgeleme’nin Çalışma Prensibi Nedir?

Ayna nöronlar, bir aktiviteyi izlerken, yaparken veya imgelerken ateşlenen ara nöronlardır. Bir motor aktiviteyi gerçekleştirmek için o aktiviteyi izlemenin başarıyı arttırdığı ayna nöronların etki mekanizmasıyla açıklanmıştır.
Mekanizması spesifik iş veya işlerin mental olarak düşlenmesi ve mental pratik sırasında, hareket oluşturmak üzere depolanmış motor planlara ulaşılması ve bunun güçlendirilmesi olarak açıklanmaktadır.

Mental İmgeleme Uygulanabilir mi?

Son 20 yılda, motor imgelemenin psikofiziksel ve fizyolojik korelasyonlarını araştıran deneylerin sayısı önemli derecede artmıştır.
Bu çalışmalar sonucunda, zor hareketleri yapmanın daha kolay olanlardan fiziksel olarak gerçekleştirmek için daha fazla zaman harcandığını belirten Fitts yasasının mental imgelemede de uygulanacağı gösterilmiştir.

Mental imgeleme dış uyaran destekli veya desteksiz yapılabilmektedir.
Bireylere görsel veya işitsel girdiler verilerek veya verilmeden bireylerin zihinsel olarak aktiviteyi gerçekleştirdiğini imgelemesi ile gerçekleştirilmektedir.

Mental imgelemenin inme sonrası motor ve günlük yaşam aktiviteleri performansını geliştirebileceği ile ilgili çelişkili raporlar mevcuttur (Lee ve ark. 2012).

Jackson ve arkadaşlarının 2001 yılında yayınladıkları çalışmada mental imgelemede ana sorunun nörolojik rehabilitasyon hastalarında işe yararlığı değil, bu uygulamanın nasıl pratiğe dökülebileceğinin keşfedilmesi olduğunu söylemişlerdir.

Kaynakça

1. Carpenter, W.B. (1894). Principles of mental physiology. (4thed.). New York: Appleton.
2. Paivio A. Cognitive and motivational functions of imagery in human performance. Can J Appl Sport Sci 1985;10:22S-8S.
3. Hall, C.R. (1998). Measuring imagery abilities and imagery use. In J.L. Duda (Ed.), Advances in sport and exercise psychology measurement (pp. 165-172). Morgantown, WV: Fitness Information Technology.
4. Akkarpat, I. Farklı Yaş Gruplarında Basketbolda İmgelemenin Serbest Atış Performansı, Özgüven ve Kaygı Üzerine Etkisi. Egzersiz ve Spor Bilimleri Bölümü Tez Koleksiyonu. Hacettepe Universitesi 2014.
5. Elçi G, Ağbuğa B, Utku I, Emin Ö, İncelenmesİ GE. 2013;4(3):1-17.
6. İkizler, C., Karagözoğlu, C. (1997). Sporda Başarının Psikolojisi, Alfa Basım Yayım Dağıtım, 3. baskı, 119.
7. Konter, E. (1999). Uygulamalı Spor Psikolojisinde Zihinsel Antrenman. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 8.
8. The Mirror Therapy Program Enhances Upper-Limb Motor Recovery and Motor Function in Acute Stroke Patients Lee, Myung Mo MS, PT; Cho, Hwi-young MSc, PT; Song, Chang Ho PhD, PT American Journal of Physical Medicine & Rehabilitation: August 2012 – Volume 91 – Issue 8 – p 689–700
9. Jackson, Philip L. et al. Potential role of mental practice using motor imagery in neurologic rehabilitation. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation , Volume 82 , Issue 8 , 1133 – 1141
10. Ö. Aydemir, T. Kayıkçıoğlu, “Classification of EEG signals recorded during right/left hand movement imagery using Fourier Transform based features”, IEEE 19th Conference on Signal Processing and Communications Applications (SIU), pp. 415-418, 2011.