Basında sık sık okuduğumuz, kulaktan dolma bilgiler ile fikir sahibi olduğumuz bu konu, fitness ve bodybuilding sektörünün Türkiye’de gelişimi ve buna bağlı olarak takviye gıda (supplement) kullanımının artması ile daha uzun süre tartışılacağa benzemektedir. Peki protein tozları nedir?
Protein Tozu Nedir?
Protein tozları, protein kaynaklarının kurutulması ve toz haline getirilmesi ile üretilmektedir. Protein tozları, çeşitli protein kaynaklarından elde edilen, bitkisel veya hayvansal kaynaklı olabilen bir ürünlerdir. Protein tozları laboratuvarda üretilen gıdalar değildir. Doğal gıdaların proteinlerinin özümsenmesi ile üretilir. Protein eldesi için çeşitli sistemler ve teknikler kullanılır. Bu teknikler proteinin elde edildiği gıdaya ve proteinin çeşitlerine göre değişkenlik göstermektedir.
Protein Tozlarının Çeşitleri
Protein tozları bitkisel ve hayvansal kaynaklı olabilmektedir. İçerdiği protein çeşidi veya edildiği gıdanın ismi ile anılırlar. Whey proteini, soya proteini, et proteini, buğday proteini, mısır proteini, yumurta proteini, kazein proteini bunlardan bazılarıdır. Bunun yanında aynı kaynaktan olup, farklı özellikler taşıyabilmesi mümkündür. Whey proteini, piyasada kullanılmakta olan protein tozlarının en yaygın olanlarıdır. Dolayısıyla whey proteini üzerinden anlatmak gerekirse: Tozların saflık oranı, toz parçacıklarının büyüklükleri, emilim oranlarını etkilemektedir. Ayrıca elde edilecek ürünün daha kolay sindirilmesi için de bazı işlemler yapılmaktadır. Bunların neticesinde, konstantre, hidrolize, izole gibi çeşitlere ayrılmaktadır.
Whey Proteini
Whey proteini en sık tercih edilen protein çeşididir. Peynir altı suyu proteini diye de geçmektedir. Peynir altı suyu tozundan üretilir. Whey aynı zamanda ingilizcede lor peynirinin adıdır. Çabuk sindirilmesi, ve vücudun alınan proteine oranla maksimum yarar sağlayabilmesi özelliği ile diğer protein kaynaklarından daha öne çıkmaktadır.
Konsantre Whey Proteini
Konsantre whey proteini saflık oranı, izole whey proteininden daha az olan, içinde yağ ve laktoz da içeren protein çeşididir.
İzole Whey Proteini
İzole whey proteini saflık oranı çok yüksek olan, hemen hemen tamamen proteinden oluşan whey proteini ürünüdür.
Hidrolize Whey Proteini
Hidrolize whey proteini izole ve konsantre whey proteininden üretilir. Hidrolize whey proteini, proteinin bir nevi ön sindirmeden geçirilerek, kana daha kolay karışması için parçalarına ayrılmış whey proteini formudur.
Kazein Proteini
Kazein proteini, sütten elde edilmektedir. Kazenini diğerlerinden ayrıştıran özelliği, uzun sürede sindirilmesidir. Kazein proteinin sindirilmesi 8 saate kadar devam edebilmektedir.
Et Proteini
Et proteini, kimileri tarafından oldukça yararlı ve kesinlikle kullanılmalı, kimileri tarafından ise yeterince yararlı olmadığı ve kullanılmasının mantıksız olduğu söylendiği için tartışmalı bir konu haline gelmiş bir protein kaynağıdır. Et proteinin üretim ve kalite sorunları nedeniyle, saf et proteini içermediği, elde edilen proteinin ise yanlış kaynaklardan elde edildiği söylenmektedir.
Soya Proteini
Soya proteini soyadan elde edilen proteindir. Hayvansal protein kaynakları kadar özümsenmemektedir. Eldesi ve maliyeti ucuzdur. Östrojen salgısını artırdığı söylendiği için erkekler tarafından pek tercih edilmese de bayanların özellikle tercih ettiği protein çeşididir.
Buğday Proteini
Buğday proteini temel olarak 4 ayrı protein çeşidini içermektedir. Fakat bu protein çeşitlerinin en ünlüsü glutendir. Gluten konusu günümüzde en çok tartışılan konulardan olduğu ve tartışmalar neticesi bir kaos ortamında bilgi kirliliği olduğu için bu konuya değinmek istemedik.
Bir sonraki makalemizde Protein Tozları Zararlı Mıdır?‘ı işleyeceğiz. Proteinler ile ilgili daha fazla bilgi almak ve yarar-zarar tartışmasını farklı bir perspektiften okumak için makalemize uğramanızı tavsiye ediyoruz.
Protein tozları ile yorum ve görüşlerinizi aşağıdaki yorum bölümüne yapabilirsiniz. Teşekkür ederiz.