Ölüme Yakın Deneyimler Beyin Hakkında Neleri Ortaya Koyuyor?

Ölüme yakın deneyimler, vücudun kalp krizi, şok veya patlama veya düşme gibi künt travma ile yaralandığı tekil hayatı tehdit eden ataklar sırasında tetiklenir.
Bu olaylar geniş ortak noktaları paylaşır: ağrısız olmak, bir tünelin sonunda parlak bir ışık görmek veya kişinin vücudundan kopup üzerinde yüzmek ve hatta uzaya uçmak.
Zihnin, panik yapmaya teşvik etmek yerine olumlu ve mutluluk verici olarak kan akışı ve oksijen kaybı karşısında operasyonlarını sürdürme mücadelesini neden yaşaması gerektiği gizemini koruyor.
I. Dünya Savaşı savaş alanında patlayan bir mermiyle ağır yaralanan genç Ernest Hemingway, eve yazdığı bir mektupta “ölmek çok basit bir şeydir. Ölüme baktım ve gerçekten biliyorum. Eğer ölseydim benim için çok kolay olurdu. Yaptığım en kolay şeydi.”

Yıllar sonra Hemingway, kendi deneyimini – ruhun bedenden ayrılması, uçuşa geçmesi ve sonra geri dönmesi – afrika safarisinin feci şekilde yanlış gitmesiyle ilgili ünlü kısa öyküsü “Kilimanjaro’nun Karları” için uyarladı. Kangren tarafından boğulen kahraman, öldüğünü biliyor. Aniden, acısı kaybolur ve bir çalı pilotu olan Compie onu kurtarmaya gelir. İkili havalanıyor ve çok kalın bir yağmurla birlikte uçuyorlar “bir şelalenin içinden uçuyor gibiydi”: onlardan önce, “güneşte inanılmaz derecede beyaz, Kilimanjaro’nun kare tepesiydi. Ve sonra gittiği yerin orası olduğunu anladı.” Açıklama klasik bir ölüme yakın deneyimin unsurlarını kucaklar: karanlık, acının durması, ışığa ortaya çıkması ve ardından barışçıllık hissi.

ANLAMANIN ÖTESINDE BARIŞ
Ölüme yakın deneyimler veya NDE’ler, vücudun künt travma, kalp krizi, asfiksi, şok vb. Hastane ortamında kalp krizi geçiren yaklaşık 10 hastadan biri böyle bir bölüm geçiriyor. Bu üzücü dokun-git durumlarından kurtulan binlerce kişi, hasarlı bedenlerini geride bırakmayı ve uzay ve zamanın olağan sınırları tarafından kısıtlanmamış, günlük varlığın ötesinde bir diyarla karşılaşmayı anlatıyor. Bu güçlü, mistik deneyimler hayatlarının kalıcı olarak dönüşümüne yol açabilir.

NDE’ler hayal gücünün süslü uçuşları değildir. Geniş ortak noktaları paylaşırlar: ağrısız olmak, bir tünelin sonunda parlak bir ışık görmek ve diğer görsel fenomenler, kişinin vücudundan kopup üzerinde yüzmek, hatta uzaya uçmak (vücut dışı deneyimler). Sevdikleriyle tanışmayı, yaşayan ya da ölenleri veya melekler gibi ruhsal varlıklar içerebilirler; hem iyi hem de kötü yaşam anılarının Proustian hatırlaması veya hatta gözden geçirilmesi (“hayatım gözlerimin önünde yanıp söndü”); ya da çarpık bir zaman ve mekan duygusu. Bu algıların altında, tünel görüşünün giderek daralması gibi bazı fizyolojik açıklamalar vardır. Retinanın görme çevresine kan akışının azalması, görme kaybının ilk orada meydana geldiği anlamına gelir.

NDE’ler olumlu veya olumsuz deneyimler olabilir. İlki tüm basını alır ve ezici bir varlığın, nüminous, ilahi bir şeyin hissi ile ilgilidir. Sarsıcı bir kopukluk, vücuttaki büyük travmayı ve evrenle olan barış ve birlik hissini ayırır. Yine de tüm NDE’ler mutlu değildir – bazıları korkutucu olabilir, yoğun terör, ıstırap, yalnızlık ve umutsuzluk ile işaretlenebilir.

NDE’lerin etrafındaki tanıtım, insanların bu tür bölümlerden sonra ne hissetmeleri gerektiği konusunda beklentiler oluşturmuş olması muhtemeldir. Aslında, üzücü NDE’lerin utanç, sosyal damgalama ve “mutlu” NDE’nin prototipine uyma baskısı nedeniyle önemli ölçüde az rapor edilmiş olması mümkün görünüyor.

Ölümle ilgili herhangi bir yakın fırça bize yaşamın belirsizliğini ve kırılganlığını hatırlatır ve bizi varoluşsal unutulmanın rahatsız edici düşüncelerinden koruyan psikolojik baskı katmanlarını ortadan kaldırabilir. Çoğu için, bu olaylar zamanla yoğunlukta kaybolur ve normallik sonunda kendini yeniden bir araya gelir (travma sonrası stres bozukluğunu arkalarında bıraksalar da). Ancak NDE’ler on yıllar boyunca olağandışı yoğunluk ve berraklıkla geri çağrılır.

Virginia Üniversitesi’ndeki iki araştırmacı tarafından 2017’de yapılan bir çalışma, bir NDE sırasında tehlikeye atılan beyin fonksiyonunun yanında meydana gelen gelişmiş biliş paradoksunun bir hayal uçuşu olarak yazılıp yazılamayacağı sorusunu gündeme getirdi. Araştırmacılar, NDE’leri bildiren 122 kişiye bir anket uyguladılar. Deneyimlerindeki anıları aynı zamanda hem gerçek hem de hayal edilen olaylarla karşılaştırmalarını istediler. Sonuçlar, NDE’lerin gerçek veya hayal edilen durumlardan daha canlı ve ayrıntılı olarak geri çağrıldığını göstermektedir. Kısacası, NDE’ler “gerçekten daha gerçek” olarak hatırlandı.